Een kind overleden op 3-jarige leeftijd huwt 30 jaar later op de leeftijd van 33 jaar? Dit kan niet, uiteraard. En toch is het een stunt die Louisa Theresia Van den Abeele, het zusje van mijn rechtstreekse oudmoeder Marie Thérèse, opvoerde. Een bruid uit de doden opgestaan. Of een mysterie van tegenstrijdige akten dat ik met enig speurwerk probeerde op te lossen.

Een huwelijk van een overleden bruid?

In mijn stamboomonderzoek botste ik op een mysterie veroorzaakt door een – op zijn zachtst gezegd – een ‘onregelmatigheid’ in de akten van de burgerlijke stand. Een overleden bruid of een bruid die dertig jaar eerder overleden is.

Tegenstrijdige akten

Mijn oudtante Louise Thérèse Vandenabeele huwt in 1876, maar blijkt al in 1846 overleden te zijn toen ze 3 jaar oud was. Dit is een mysterie veroorzaakt door tegenstrijdige akten.

In mijn stamboomonderzoek vond ik een huwelijksakte van Louise Thérèse Vandenabeele, geboren op 15 mei 1843, dochter van Martin Vandenabeele en Rosalia Vitse. Aan de hand van de geboortedatum, – plaats, de namen van de ouders, inclusief de vermelde overlijdensdatum van de vader, weet ik dat dit een match is in mijn stamboom. De gegevens komen overeen met de geboorteakte van Louisa Theresia Van den Abeele in mijn bezit.
Alleen, – nu komt de stunt – volgens een overlijdensakte uit 1846 blijkt diezelfde Louisa Theresia Vanden Abeele, geboren in Brugge op 15 mei 1843, dochter van Martinus en Rosalia Vitse, overleden op 3-jarige leeftijd op 8 juli 1846, in hetzelfde huis als waar ze is geboren: in de Ezelstraat in Brugge.

En nu jij.

Uit de doden opgestaan?

Dat Louise uit de doden zou zijn opgestaan, lijkt me onwaarschijnlijk. Wat is dan de verklaring van deze schijnbare herrijzenis? Ik heb me er haast het hoofd over gebroken.

Heb je zin om mee te redeneren? Misschien heb je nog een andere invalshoek, waarmee je dit raadsel kan oplossen. Laten we de verschillende mogelijke verklaringen stapsgewijs onderzoeken.

Mogelijke verklaringen

Er zijn enkele mogelijke verklaringen, in te delen in twee hoofdopties:

1. Louise Vandenabeele is niet overleden op 8 juli 1846.
   De overlijdensakte van Louise Vandenabeele in 1846 is dus foutief.
   • Het driejarig meisje dat overleden is op 8 juli 1846 is een ander kind en er is sprake van een persoonsverwisseling
     • met een ander kind van Martin & Rosalie Vitse
     • met een ander kind, niet van Martin & Rosalie Vitse;
       of:
   • Het was vals alarm: Louise Vandenabeele was ernstig ziek, maar is na doodsstrijd er toch doorheen gekomen; of:
2. Louise Vandenabeele is overleden op 8 juli 1846.
   De overlijdensakte is correct, maar de huwelijksakte van 1876 is foutief.
   • Er zijn twee Louise Vandenabeeles geboren in het gezin, waarvan het eerste is overleden. De tweede huwt.
   • De vrouw die huwt met Antoine Van Tilburgh is een andere vrouw die de identiteit van de “echte” Louise Vandenabeele overneemt (gedurende de rest van haar leven).

Aan elke bovenvermelde mogelijke verklaringen lijkt er iets te schorten, maar ik zet mijn speurwerk door.

Bekijken we de optie dat Louise Vandenabeele niet is overleden op 8 juli 1846

Optie 1: Louise Vandenabeele is niet overleden op 8 juli 1846

Als Louise Vandenabeele niet is overleden op 8 juli 1846, dan is de overlijdensakte van 9 juli 1846 foutief. Maar hoe dan?

Ander kind van Martin Vandenabeele & Rosalia Vitse?

Misschien gaat het over een ander kind van Martin & Rosalia? Om dit na te kijken, heb ik alle geboorteaktes nagekeken van geboortes in Brugge op naam van Van den Abeele (alle schrijfwijzes) na het huwelijk van Martin & Rosalia èn op naam van Vitse voor het huwelijk, in geval er sprake zou zijn van een gelegitimeerd kind. Buiten het reeds genoemde oudere zusje, Marie Therese Van den Abeele, is er geen enkel ander kind van het koppel geregistreerd. Er is ook geen sprake van een tweelingzus of -broer. Deze hypothese is hiermee onderuitgehaald.

Vergissing van de aangevers?

Het kan dan nog steeds dat het gaat om een ander kind (niet Louise Vandenabeele) dat is overleden. Wanneer we de overlijdensakte van 9 juli 1846, nr. 967, doornemen, lijkt alles te kloppen. De gegevens zoals de namen van de ouders, hun leeftijd en beroep, het adres, de geboortedatum van Louise, enz. kloppen. Wat daarentegen wel vreemd is, is dat de aangifte niet gedaan is door de vader, wat nochtans gebruikelijk is. Zelfs niet door een familielid. Ook niet door hospitaalpersoneel, wat ook al eens gebeurt wanneer er iemand in een hospitaal overleden is. Neen, het zijn de 49-jarige werkman Joannes De Sloover en de 26-jarige werkman Joannes Wanzeele, twee Bruggelingen en geen verwanten van de overledene. Dat is vreemd.

Zou het kunnen dat zij zich hebben vergist bij de aangifte? Als dit het geval zou zijn, blijft het vreemd. Ik zie geen redenen waarom twee vrienden of kennissen ‘per ongeluk’ een overleden kind zouden aangeven. In een wilde fantasie zou ik durven denken aan de piste dat Louise ernstig ziek was en op sterven na dood, dat ze te haastig geweest waren met de aangifte van het overlijden. Een vals alarm, als het ware. In dat geval zou het kind het toch gehaald hebben, maar de overlijdensakte zou blijven bestaan.

Vergissing van de ambtenaar burgerlijke stand?

Aan het eind van de overlijdensakte lezen we dat de twee aangevers konden lezen noch schrijven. Het is ook mogelijk dat de gemeentelijk ambtenaar van de burgerlijke stand zich vergist heeft in de gegevens van de overledene. Ik heb al eens een foutieve geboorteakte ontdekt (die dan wel jaren later werd rechtgezet door de administratie), dus zou hard zou ik er niet van verschieten.

Het blijven straffe hypotheses, maar ik kan ze niet hard maken. Een vergissing in de overlijdensakte is mogelijk, hetzij door de aangevers, hetzij door de burgerlijke stand.

Optie 2: Louise Vandenbeele is overleden op 8 juli 1846

Het was een mogelijkheid dat er twee Louises werden geboren in het gezin en dat dit om een overlijden van de eerstgeborene Louise zou gaan. Dat is niet het geval, zoals ik hierboven al aantoonde. Martin en Rosalia kregen slechts twee kinderen en dat zijn Louisa Theresia (of Louise Thérèse – zoals we weten werden namen vaak verfranst) en Marie Therese. Ik heb met andere woorden slechts twee geboorteaktes gevonden op naam van deze ouders. Dus nee, er was maar een Louise Vandenabeele geboren in het gezin.

Als de overlijdensakte van Louise Vandenabeele van 9 juli 1846 correct is, betekent dat de huwelijksakte van 1876 foutief is. Er komt nog een laatste, maar wilde hypothese in me op: er is sprake van identiteitsfraude. Stel dat de dame die huwt in Mechelen op 2 november 1876 gewoon de identiteit overnam van de overleden Louise Vandenabeele. Ho, stop. Dit is te veel fantasie, want Rosalie Vitse, de moeder van de bruid, is aanwezig op het huwelijk. Het zou werkelijk al te straf zijn mocht de moeder haar dochter niet herkennen of in het ergste geval, mee in een of ander complot zitten. Dus ook hier, schrap die hypothese.

Conclusie

De hypotheses om te ondersteunen dat Louise Vandenabeele is overleden zou zijn, blijven niet overeind. Daarom ben ik geneigd te denken dat de overlijdensakte fout is en er ergens een vergissing is gebeurd.

Al kan ik de overblijvende hypotheses niet hard maken en lijken deze vreemd, ze blijven wel overeind. Het is mogelijk dat ofwel de aangevers van het overlijden zich hebben vergist – ondanks de vele correcte details – of dat de ambtenaar zich heeft vergist en gewoon de passende details heeft verwerkt in de overlijdensakte.

Een springlevende bruid

Louisa Theresia Van den Abeele werd op 15 mei 1843 geboren in Brugge, in de Engelstraat. Ze was het tweede kind van Martin Vandenabeele en Maria Vitse. Zij waren gewone werklieden en hadden dan al een dochter van drie, Marie Therese. Deze laatste werd mijn rechtstreekse oudmoeder – de moeder van mijn betovergrootmoeder – in moederlijke lijn. Vader Martin overlijdt helaas veel te vroeg op 35-jarige leeftijd op 21 december 1847. Toch zal moeder Rosalie niet meer hertrouwen en knoopt de eindjes aan elkaar als kantwerkster, werkvrouw en cabaretière (herbergierster).

Louise werd naaister van beroep. Het leven bracht haar om voor mij onbekende redenen, in 1970, na een verblijf in Brussel, in Mechelen. Het is daar dat ze een militair uit de kazerne plaatselijke kazerne leerde kennen. Op 33-jarige leeftijd huwt Louise Vandenabeele, met de dan 47-jarige Antoine Joseph Van Tilburgh, sergeant bij de Karabiniers in Mechelen en afkomstig van Essen.

Het koppel blijft kinderloos. Na het pensioen van Antoine blijven ze in het Brusselse en vestigen ze zich in Sint-Jans-Molenbeek. Louise werkt er als conciërge. Helaas overlijdt Louise op de jonge leeftijd van 46 jaar op 1 december 1889. En ja, voor wie het zich afvraagt: de overlijdensakte van Louise Thérèse Vandenabeele lijkt te kloppen: vermelding van geboortedatum, ouders en echtgenoot.

Louisa Theresia Van den Abeele
(° 15 mei 1843, Brugge – † 1 december 1889, Sint-Jans-Molenbeek)

Bronnen

• Rijksarchief, Geboorteakten Brugge (1843-1843), geboorteakte Louisa Theresia Van den Abeele, nr. 967
• Rijksarchief, Overlijdensakten Brugge (1846-1846), overlijdensakte Louisa Theresia Vanden Abeele, nr. 967
• Rijksarchief, Huwelijksakten Mechelen (1876-1880), huwelijksakte Antoine Joseph Van Tilburgh – Louise Thérèse Vandenabeele, nr. 271
• Rijksarchief, Overlijdensakten Sint-Jans-Molenbeek (1889-1889), overlijdensakte Louise Thérèse Vandenabeele, nr. 1101
• Genealogische Bronnen Rivierenland, Bevolkingsregisters Mechelen
• Archief van Brussel, Bevolkingsregister 1876, Vol. M, folio 5
• Hotpot.ai voor de AI gegenereerde afbeeldingen